Magnum Speculum Exemplorum (en russe, Великое Зерцало): 25

StatusÉtatZustandStatoEstatus:
publishedpubliéveröffentlichtpubblicatopublicado
IdentifierIdentifiantIdentifikationsnummerIdentificatoreIdentificador:
TE016153
How to citeComment citerZitierweise fürCome citareCómo citar:
"TE016153 (Magnum Speculum Exemplorum (en russe): 25)", Thesaurus exemplorum medii aevi, https://thema.huma-num.fr/exempla/TE016153 (accessed 2024-04-19).« TE016153 (Magnum Speculum Exemplorum (en russe): 25) », Thesaurus exemplorum medii aevi, https://thema.huma-num.fr/exempla/TE016153 (consulté 2024-04-19)."TE016153 (Magnum Speculum Exemplorum (en russe): 25)", Thesaurus exemplorum medii aevi, https://thema.huma-num.fr/exempla/TE016153 (zugegriffen 2024-04-19)."TE016153 (Magnum Speculum Exemplorum (en russe): 25)", Thesaurus exemplorum medii aevi, https://thema.huma-num.fr/exempla/TE016153 (consultato 2024-04-19)."TE016153 (Magnum Speculum Exemplorum (en russe): 25)", Thesaurus exemplorum medii aevi, https://thema.huma-num.fr/exempla/TE016153 (accedido 2024-04-19).

ExemplumExemplumExemplumExemplumExemplum

CollectionRecueilSammlungRaccoltaColección:
AuthorAuteurVerfasserAutoreAutor:
Johannes Maior
SummaryRésuméZusammenfassungSommarioResumen:
(Fr.) Un riche chevalier, réduit à la misère par sa propre faute, fait un pacte avec le diable: le diable lui promet de grandes richesses à condition de lui amener sa femme dans un délai convenu. Le jour fixé, en allant au rendez-vous, ils passent devant une chapelle. La femme effrayée implore la permission d’y entrer pour prier la Vierge Marie. Pendant qu’elle prie, la Vierge Marie se substitue à elle et continue la route avec le chevalier. Ils arrivent à l’endroit où les attend le diable, qui se met en colère quand il reconnaît la Mère de Dieu. Celle-ci blâme violemment le chevalier et lui ordonne d’aller chercher sa femme à la chapelle.
Source textTexte originalOriginaltextTesto originaleTexto original:

О воине непостоянного жития и о неизреченней благодати пресвятыя богородицы. Воин некий честна рода и богатства много име. По сем нерассудно живя и богатство свое все в пустошь истощи. И до толикаго убожества прииде иже извыкл бе много даяти и трапезы многи творити другом, нача сам нужных проситель быти. Имея же той жену благочестиву, веру же и любовь велию имущи ко пресвятей богородице. Приближися же некое славное торжество. Той же прежде суетнаго ради превозношения обыче распосылати и к себе созывати, в толикий праздник не имея сам что вкусити. И великаго ради срама нача человеков бегати и приходя на особое место от человек, оплакуя случай и нищету свою. И егда ему тамо седящу, слышит некоего коня ржуща и человека страшнаго взору на нем едуща. И приближася к нему, начат вопрошати вины, чесо ради во оном месте ему седящу и что случися ему. И воин о себе все исповеда, и приехавый рече: «Аще хощеши мя в некоем малом слове послушати, паче нежели прежде был еси славна и богата сотворю тя». И той сластолюбивый муж возрадовася, рече: «Во всем тебе усердно послушаю, точию да буду яко же и прежде». И приехавый рече: «Иди в дом твой и во онем месте (изъяснив признаки) и возми себе много злата и драгаго камения. Мне же, рече, токмо то сотвори: сего и сего дня на то место изведи мне жену твою». И отъеха злый той ездец, а он приеха на оно место, иде же ему назнаменова, обрете многое сокровище злата и сребра и камения драгого и поим все в дом свой, нача поставляти светлыя палаты и купити села и рабы и рабыни и прочая, и нача жити паки лакомый живот и суеславный. По сем прииде нареченный день, еже князю тмы на значное место жену извести. И повеле приуготовати два коня и рече жене своей: «Всяди ты на конь и грядема вмале вне града». Жена же, бывши в страсе и трепете, не смея противитися, но всесилной и самодержавной всех помощнице владычице богородице верно себе предавши, поеде за мужем своим. И ехавшим им, при пути же оном храм богородицы Марии прилучися. И умоли мужа она жена в храме том помолитися и, слезши с коня, вниде со многим сокрушением и умилением сердца, припаде ко образу богородицы, поручая всю себе и благодати ея предаваяся. И тако ей молящейся, прииде в забвение и успе пред иконою божия матере. О, удивителное чюдо! Во ипостаси оныя жены милосердая царица и мати изыде и вседе на коня, яко та сущая поеде за оным мужем. И егда в нареченное место приидоша, и се князь тмы с великим полком и многою радостию спешно грядущий. И егда уже близ бысть, ста и опреся и нача трепетати и дрожати, и трясыйся весь с места и не поступи, и возопи ко оному воину: «Тако ли мне воздал еси всех злых злейша за мое к тебе добро? Како мя обольстил еси: вместо жены твоея привел еси на мя губителницу мою матерь господню Марию? Аз хотех жену твою мучити, яко много мне зла сотвори, ты же сию за собою приведе, да мя мучит». Слышав же сия, муж оный весь оцепене страхом сокрушен не возможе и язык обратити. Преславная же всех скорая помощница незапно явльшися в своей чистоте и рече: «Како ты, змию вселукавый и всескверный и нечистый, не почивая рабом моим и рабыням пакость зело приносиши и сей моей верной служебнице како смел еси толикое зло сотворити?» Злый же дух, покушался семо и овамо, нача метатися, хотя бежати. И рече небесная царица и наша помощница: «Не покушайся, несть ти от мене места, иде же скрытися, но се даю ти ответ». И рече: «Возьмите его и, связавше ему руце и нозе, вверзите во тму кромешную, да к тому служащим мне не пакостит». И абие злый дух горко возревев и в не явлении бысть. Воин же, видев сия, напрасным свержением свержеся с коня и к премилостивым царицы стопам низложи себе, весь трепеща и наполы умирая, ничто же глаголя, точию вопияше: «Помилуй мя!» Его же царица и милосердая помощница премного обличая и кляня и поношая, наказав же доволно, дарова прощение и повеле ему к церкви возвратитися и, жену свою спящую возбудив, прияти целомудренно, яко же в тайне брака обещася и от диавола богатьство данное разврещи повеле. Тогда той в страсе и трепете возвратися к церкви и обрете жену свою спящу. Возбудив же ю и все еже бысть ему извести ей, благодарствуя пресвятую богородицу и похваляя жену свою. И приидоша в дом свой радующеся, и яко повеле помощница богородица от диавола дано бытное имение все немедленно растроши и разверже и ничто же остави. Потом же помощию всесильныя царицы паки обогате и добре и благочестивне, яко же достоит христианом, поживе дни своя.

SourcesSourcesQuellenFontiFuentes:

Wielkie Zwierciadło Przykładów [ed. Kraków, 1621], Maryja Panna Przenajświętsza, XXXV.

ReferencesRéférencesReferenzenRiferimentiReferencias

Tubach:

Tubach Frederic C., 1969. Index exemplorum. A Handbook of medieval religious tales, Helsinki.:

  • #5283 : Wife pledged to devil. The Virgin Mary acts as a substitute for a woman whose husband has pledged her to the devil. (See also: 1540). CHeist-V #11; Enx (G) # 199; H550 # 122; Herzstein # 592; ML # 114; Wright # 29; S.T.: G303.16.1, K1841.3.– Braga, # 144, p. 52; cf. de Vooys, p. 188; Castigos, p. 216; Herrig, Archiv 139 (1913), 31 39; Krappe, Sources, p. 35 # 270 (199); Levi, Cinquanto univacoli, XIII, p. CXXII, iii; Poncelet, Analecta Bollandiana 21 (1902), 47n. (© Frederic C. Tubach)
Related worksTextes apparentésVerwandte TexteTesti correlatiTextos relacionados:
  • Munk Olsen B. (éd.), 1978. Dits en quatrains d'alexandrins monorimes de Jehan de Saint Quentin, Paris.Dits de Jean de Saint Quentin . , G. Le dit du povre chevalier, p. 62-67
  • 199.
  • VIII, 61.
  • Magnum speculum exemplorum [ed. Cologne, 1610] : Beata Maria Virgo, 31.
CataloguesRépertoiresVerzeichnisseRepertoriCatálogos:
  • Thompson Stith, 1975. Motif-Index of Folk-Literature. A classification of narrative elements in folktales, ballads, myths, fables, mediaeval romances, exempla, fabliaux, jest-books and local legends, Revised and enlarged edition, Bloomington - Londres, vols. 6. G303.16.1, K1841.3.
  • Ward Harry Leigh Douglas et John Alexander Herbert, 1883. Catalogue of Romances in the Department of Manuscripts in the British Museum, London, vols. 6. t. 3, 550, 122.
Manuscripts / editionsManuscrits / éditionsManuskripte / AuflagenManoscritti / edizioniManuscritos / ediciones:
  • Derzhavina O, 1965. Velokoe Zertsalo, Moscow. p. 205-207.

ImagesImagesBilderImmaginiImágenes (1)

Click to view all images.Cliquez pour voir toutes les images.Klicken Sie hier, um alle Bilder zu sehen.Fare click per vedere tutte le immagini.Haga clic para ver todas las imágenes.

Loubok imprimé à partir d'une gravure sur cuivre (XVIIIe s.). Bibliothèque nationale de Russie (Saint-Pétersbourg), collection Olsoufliev, n° 1445. : © Bibliothèque nationale de Russie (Saint-Pétersbourg)

Exempla in this collectionExempla dans le même recueilExempla in derselben SammlungExempla in questa stessa raccoltaExempla de la misma colección:

Download this exemplum asTélécharger le fichier de cet exemplum au formatLaden Sie die Datei dieses Exemplums im FormatScarica questo exemplum comeDescargue este documento en formato:

TE016153.xmlTE016153.pdf

Download the complete collection of exemplaTélécharger la collection complète des exemplaLaden Sie die komplette Sammlung von Exempla herunterScarica la raccolta completa di exemplaDescargue la colección completa de exempla

Les exempla du ThEMA sont mis à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale - Partage dans les Mêmes Conditions 4.0 International.ThEMA exempla are made available under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.ThEMA exempla werden unter der Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International Lizenz.Las exempla de ThEMA están puestas a disposición en el marco de la Licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-CompartirIgual 4.0 Internacional.Gli exempla del ThEMA sono messi a disposizione secondo i termini della Licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.

This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0 Ce travail réalisé sous la direction de J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu et Pascal Collomb est mis à disposition sous licence ETALAB Licence Ouverte 2.0 This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0 This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0 This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0
Powered byPropulsé parPowered byPowered byPropulsado para