(Fr.) Un prieur qui avait retardé la confession d'un moine pour célébrer l’office voit un ange sous l'aspect et l'habit de ce même moine venir le supplier à genoux. Après l’office, il confesse le moine et décide de ne plus jamais retarder une confession. Jusqu'à sa mort, il récite quotidiennement le psautier ; le jour de sa mort, une étoile apparaît en plein jour.

CAPITULUM VI De canonico Leodiensi ad praedicationem sancti Bernardi converso, et de angelo, quem specie monachi vidit confiteri volentis.

Temporibus Conradi Regis Romanorum cum sanctus Bernardus praedicaret crucem in Leodio, quidam canonicus maioris ecclesiae prostratus in oratione ante quoddam altare, vocem huiusmodi coclitus demissam audivit: Exi et audi, Evangelium revixit. Qui mox ab oratione surgens exivit et virum sanctum crucem contra Sarracenos praedicantem invenit: alios quidem signabat, alios ad ordinem suscipiebat. Qui compunctus et Spiritus sancti unctione intus instructus crucem suscepit, non tamen transmarinae illius expeditionis, sed ordinis, salubrius iudicans longam crucem imprimere menti, quam brevem zonam ad tempus assuere vesti. Legerat Salvatorem dicentem: Qui non tollit crucem quotidie, et sequitur me, non est me dignus . Non dixit, uno anno vel duobus, sed quotidie. Multi post peregrinationes deteriores fiunt et pristinis vitiis amplius se involvunt; hi similes sunt canibus revertentibus ad vomitum, et suibus lotis in volutabro luti sui. Monachorum vita regulariter viventium tota crux est, eo quod in singulis membris eos obedientia crucifigat.
NOVICIUS: Videris mihi praeferre ordinem peregrinationi.
MONACHUS: Non mea, sed auctoritate Ecclesiae praefertur; habet ordo Cisterciensis a Sede sibi Apostolica indultum, ut cruce signatus, vel voto cuiuslibet alterius peregrinationis obligatus, si transire voluerit ad ordinem, coram Deo et facie Ecclesiae sit absolutus. Quod si istae duae cruces, ordinis videlicet et peregrinationis, aeque essent salubres, indifferenter fieret commutatio alterius in alterum. Monachus ordinem deserens et crucem suscipiens, vel, quod tolerabilius est, sine praecepto et licentia ordinis eidem peregrinationi se mancipans, non Christi peregrinus, sed apostata iudicatur. Novit successor Petri, cui specialiter commissae sunt claves regni coelorum, multo fore salubrius intus semper dimicare contra incentiva vitiorum, quam foris ad tempus adversus acies Sarracenorum. Quibusdam tamen converti volentibus sanctus Bernardus non consensit, sed cruce signari, ut postea dicetur, praecepit.
NOVICIUS: Non me poenitet hanc movisse quaestionem, quia multum me delectat talem audivisse solutionem.
MONACHUS: Secutus est iam fatus clericus sanctum Bernardum cum socio suo Waltero ad Claramvallem, factique sunt ibidem ambo monachi. Contigit per idem tempus, ut conventus a Claravalle mittendus esset in Alna monasterium fratrum regularium, eo quod iidem fratres reddere se ordini consensissent. Habebat autem saepedictus Leodiensis magnum desiderium eundi cum fratribus ad ipsum locum, sed timuit dicere patri, verens ne forte deputaret levitati; conversusque ad Dominum oravit, quatenus sibi revelaret, quid facere deberet. Et facta est vox ad eum: Pete quod vis, et fiet tibi. Tunc accedens ad Abbatem suum, audacter dixit: Pater, si esset voluntas vestra, libenter irem cum fratribus istis. Et respondit: Vade cum eis in nomine Domini. Et missus est tam ipse quam Walterus cum novo conventu in Alna. Non multo post factus est Prior in eodem Ioco. Die quadam cum ei unus monachorum de confessione signum faceret, ille, eo quod sextam Dominae nostrae psalleret, innuit ei ut modicum exspectaret. Interim pulsata est sexta; et intravit chorum uterque. Stante Priore in stallo suo, angelus Domini, ut postea patuit, in figura et habitu eiusdem monachi quasi facturus confessionem ad pedes Prioris se prostravit. Quem cum levare vellet, disparuit. Et reversus in se Prior, intellexit angelum fuisse monachi confiteri volentis, et confessionis repulsam sibi quodammodo improperantis.
NOVICIUS: Valde miror, quod angelus sanctus Domini sic humiliter se pedibus hominis prosternere dignatus est.
MONACHUS: Cum nobis a praelatis nostris negatur, quod saluti nostrae impendere tenentur, maxime quod ab angelis nobis deputatis utiliter suggeritur, quasi ipsis in hoc resistitur. Angelus vero homini, tanquam coelum terrae, tanquam auru luto, se prostravit, ut ex ipso facto illius negligentiae exprobraret, et timore percussum de cetero cautiorem efficeret. Hinc est quod Salvator in Evangelio dixit: Vae qui scandalizat unum de pusillis istis, et post pauca: Angeli eorum semper vident faciem Patris mei, qui in coelis est. Expleta hora canonica, Prior, vocato ad se monacho, dixit ei: Modo fac confessionem tuam. Cui cum ille responderet: Bene exspecto, domine, usque in crastinum; in haec verba prorupit: Hodie non gustabo, nisi audiam confessionem tuam. Erat enim hora prandii. Et acquievit ille. Ex illa hora Prior Deo promisit, quia nulla eum occupatio, nulla occasio, non inceptio psalmi, neque cursus genitricis Dei ab audiendis confessionibus abstraheret, cum signum confessionis videret. Factas vero grandaevus, cum propter corporis debilitatem ad Prioratum non sufficeret, laborem Marthae commutavit in quietem Mariae: vovit enim Deo, ut singulis diebus psalterium ex integro decantaret; sicque virtutibus plenus migravit ad Dominum, coniunctus coetibus sanctorum angelorum. Walterus compatriota eius, qui haec, quae dicta sunt, domino Henrico Abbati nostro recitavit, et ipse mihi, cum cuperet dissolvi et esse cum Christo, diceretque quotidie in oratione: Quando veniam et apparebo ante faciem Dei? vox illi divina respondit: Regem in decore suo videbunt oculi tui. Qui cum moreretur, stella lucida die clara super locum migrationis eius apparuit, ita ut in tota illa provincia videretur.
NOVICIUS: Satis credibile est, quod visio stellae illius radiantis meritum designaverit animae egredientis.
MONACHUS: Recte moveris. Hoc autem scias, quod rarissime contingit, ut sole exsistente in superiori hemisphaerio stella aliqua videatur. Quod vero super morientem stella visa est, signum fuit, quod illa sancta anima in magna virtutum claritate Christo soli iustitiae coniuncta est.
NOVICIUS: Non miror si Deus eos quos tam evidenter ad conversionem vocat, tam excellenter in morte glorificat.
MONACHUS: Dicam tibi adhuc conversionem unius monachi, in qua perpendere poteris, quia sola ibi operata sit vocatio, sive inspiratio Spiritus sancti.