Caesarius Heisterbacensis, Dialogus Miraculorum

DISTINCTIO QUARTA. DE TENTATIONE

CAPITULUM XV De pagano, qui apud Achonem dicebat Christianos propter superbiam et gulam de terra sancta eiectos.

Frater Wilhelmus aliquando camerarius noster, ante conversionem canonicus, fuerat apud Traiectum inferius1413. Hic tempore adolescentiae suae cruce signatus, gratia Dominici sepulchri transfretavit. Antequam navis, in qua erat, portum Achonis1414 attigisset, ignem facularum ante ortum aurorae circa civitatem in diversis locis tam ipse quam ceteri viderunt. Qui cum interrogassent nautas causam ignis, responderunt: Tempus est aestivum, et cives propter calorem tentoria sua ob refrigerium circa civitatem metati sunt. Hoc ita esse putantes, in portum Achonis devenerunt, et tunc primum quia Sarraceni obtinuissent civitatem cognoverunt. Eodem tempore, peccatis nostris exigentibus, data fuerat terra sancta in manus Salatini1415 Regis Syriae, regnante Frederico Romanorum Imperatore. Noradinus autem filius Salatini, vir naturaliter pius et beneficus, tunc erat in civitate. Hic cum navim1416 Christianam in portu vidisset, et eum causa adventus eius, eo quod esset sola1417, non lateret, misertus Christianorum, quandam nobilem paganum, in lingua Gallica satis expeditum, ad navem1418 cum galea misit, per quem ne timerent mandavit. Usque ad illam horam fuerant in suspenso positi, ignorantes utrum essent occidendi vel capiendi. Interim nobilis quidam Christianus de Alemannia oriundus, in extremis laborans, omnia sua arma valde decentia, cum tribus dextrariis per eundem paganum Noradino misit, pro vita fratrum illi supplicans. Ego, inquit, tribus annis voveram Christo in his armis service, sed ut video, non est eius voluntas. Destinati sunt et nuncii Christiani, ex quibus unus erat frater Wilhelmus propter scientiam linguae Gallicae, qui munera Principi praesentarent. Noradinus vero, ut vidit xenia1419 transmissa, cum multa devotione suscepit, et singula, id est, loricam, clipeum, galeam, gladium, nec non et dextrarios deosculans, quia per semetipsum visitare vellet infirmum, remandavit. Interim milite mortuo, et caute lapide appenso1420, eiecto ac demerso, alioque milite aegroto, aeque nobili viro, in loco1421 infirmitatis eius reposito, Rex mane cum multis diversi coloris galeis egressus advenit, navem1422 intravit, et de transmissis gratias referens, ante infirmum sedit, atque cum medico, quem secum adduxerat1423, de convalescentia illius disputavit. Obtulit ei et quaedam nobilissimi generis poma, quae crevisse dicebat in porto patris sui apud Damascum. Deinde ait infirmo: Propter te omnibus Christianis benefaciam. A quo cum peterent conductum ad civitatem sanctam Jerusalem, quam adhuc tenebant Christiani, respondit: Non esset vobis tutum, neque mihi honestum, si latrunculi, qui modo per omnes vias illius vagantur, vos laederent, et conductum meum violarent. Egressus vero de navi, tam aegroto quam ceteris valedixit, dans eis licentiam repatriandi, contra impetus Sarracenorum signo teli regalis illos muniens. Tunc supradictus nobilis paganus reducens secum in civitatem fratrem Wilhelmum, interrogavit eum dicens: Dic mihi, o iuvenis, quomodo servant Christiani legem Christianam in terra tua? Ille dicere nolens quod verum fuit, respondit. Satis bene. Ad quod Admiraldus1424: Ego dicam legem Christianorum1425 terrae huius. Pater meus erat vir nobilis et magnus, et misit me ad Regem Jerosolymitanorum, ut Gallicum discerem apud illum, ipse vero versa vice misit patri meo filium suum1426 ad discendum idioma Sarracenicum1427. Unde omnis vita Christianorum bene et optime mihi nota est. Non fuit aliquis civis adeo dives in Jerosolyma, quin pro pecunia sororem, filiam, vel, quod exsecrabilius erat, luxuriae peregrinorum uxorem propriam exponeret1428, sicque illos mercedibus laborum suorum evacuaret1429. Ita omnes gulae et carnis illecebris dediti erant, ut nihil omnino a pecoribus differrent. Superbia vero sic in eis regnavit, ut excogitare1430 non sufficerent, quali modo vestimenta sua inciderent, stringerent1431 atque cultellarent. Idem dico de calciamentis. Et adiecit: Considera vestimenta mea, calciamenta mea, quam sint rotunda, quam ampla, quam simpliciter et humiliter formata. Sicut nobis retulit idem Wilhelmus, manicas habebat laxas et amplas, sicut monachus. Nulla erat in vestibus plicarum multiplicitas; curiositas nulla, licet ipsa vestium materia foret satis pretiosa. Ecce, inquit, ista sunt vitia propter quae eiecit Deus Christianos superbos et luxuriosos de terra ista; non enim diutius potuit tantas illorum iniquitates sustinere. Putas quia nostris viribus obtinuerimus illam? Nequaquam. Novissime etiam hoc adiecit: Neminem ex Regibus vestris timemus, neque ipsum Imperatorem vestrum Fredericum; sed, sicut legimus in libris nostris, Christianus1432 Imperator quidam cito1433 surget, Otto nomine, qui terram hanc cum civitate Jerusalem cultui Christiano restituet. Nos ista1434 audientes, sperabamus quia prophetia illa implenda esset in Ottone Imperatore Saxone, qui ante hos duos annos1435 defunctus est. Eodem tempore Salatinus humanitatem exhibuit Christianis satis magnam. Cum esset exercitus Christianorum partim ab eius exercitu occisus, partim raptus atque dissipatus, reliquias civitatum, quae se ultro reddiderunt, in civitatibus eisdem1436 esse permisit, sub bona tamen custodia. Diebus aliquot elapsis, cum requisisset a suis, quomodo se haberent Christiani, responderunt illi: Domine, non aliter vivunt quam pecora, ludis tantum, gulae et1437 illecebris servientes. Tunc iratus iussit eos de civitatibus expelli.
NOVICIUS: Proch dolor. Quod abhorret Judaeus et quod exsecratur paganus, hoc quasi pro lege habet Christianus.
MONACHUS : Haec de tentatione superbiae dicta sint; nunc ad iram accedamus.

Notes:
  • 1413 Ultraiectum, Utrecht.
  • 1414 Saint Jean d'Acre.
  • 1415 CR Saladini.
  • 1416 CD navem.
  • 1417 BC sola esset.
  • 1418 B navim.
  • 1419 B encaenia.
  • 1420 ACP appenso lapide.
  • 1421 forte lecto, ut X, 12: « rediit ad lectum infirmitatis suae. » Paulo post B posito.
  • 1422 B navim.
  • 1423 BC duxerat.
  • 1424 C Amiraldus.
  • 1425 AC Christianam, D Christiani.
  • 1426 AP suum filium.
  • 1427 BC Sarracenorum.
  • 1428 AP qui - non exponeret.
  • 1429 Homil. I. p. 4: « ut labor meus non vacuetur a mercede. »
  • 1430 ADP cogitare.
  • 1431 stringerent om B; mox BC et corr D cutellarent; conf. V,45. X,11.
  • 1432 Christianus om BC.
  • 1433 cito add B.
  • 1434 ADP ita.
  • 1435 C ante hos annos duos, ADP ante aliquot annos.
  • 1436 BR eiusdem.
  • 1437 BC et gulae.
Indexed exemplum: TE018001
This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0 Ce travail réalisé sous la direction de J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu et Pascal Collomb est mis à disposition sous licence ETALAB Licence Ouverte 2.0 This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0 This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0 This work directed by J. Berlioz, M. A. Polo de Beaulieu, and Pascal Collomb is licenced for use under ETALAB Open License 2.0
Powered byPropulsé parPowered byPowered byPropulsado para