Thesaurus Exemplorum
Medii Aevi
Caesarius Heisterbacensis, Libri VIII miraculorum
INCIPIT LIBER PRIMUS MIRACULORUM
De femina, cuius uestis linea in condimento aromatico posita et in parasceue extracta tota sanguine infecta reperta est178.
Anno presenti179 ante pascha in uilla dyocesis Coloniensis, quae Herpele uocatur180, sicut testes sunt omnes hodie eiusdem habitatores, contigit, quod dicturus sum. Matrona quedam ex multa cordis superbia uestem fecerat lineam, quam superpellicium uocant181, de panno satis delicato. Que cum esset in formatione superflua nimis, plus tamen addidit offensionis. Nam in ligno tereti unguibus subtilissimis rugis totam eiusdem superficiem contraxit, et ne ruge possent dissolui, immo cum ueste perpetuari, manibus collectam zonis firmiter strinxit. Postea faciens condimentum ex speciebus aromaticis contusis et aceto, uestem immersit eidem, quatinus ex eius fragrantia odorem contraheret aromaticum. Post duas ebdomadas in ipsa die parasceue182, quando fideles in uestium humilitate et nuditate pedum Saluatoris sui nuditatibus solent condolere, peccati uestem illa die et in Pascha induere uolens extraxit. Et ecce! tota est apparens sanguinea, acsi edi183 sanguine fuisset intincta. Qua uisione mulier territa ualde fertur uestem eandem ad ecclesiam detulisse sacerdoti, per quem omnibus ostensa est. Quidam testati sunt Christum expansis manibus in cruce se super domum, in qua hec gesta sunt, uidisse, acsi mulieri superbe exprobrare uideretur et dicere: "Ego in hac die pro te passus sum et nudatus, et tu tanti beneficii immemor in ueste superbissima exprobrare humilitati mee non timuisti. An ignoras scriptum: 'Uestimentum mixtum sanguine erit in combustionem et cibus ignis'"184, quasi diceret: "Cum aliarum feminarum uestimenta mixta sint sanguine, id est opere peccati, tuum totaliter sanguine concretum est, quia non est species luxurie, que in illo non sit".
Unde ualde timendum est feminis, que huiusmodi uestimentis utuntur et in illis delectantur, ne earum corpora, quibus anime uestiuntur, in futuro cum animabus danda sint 'in combustionem et cibum ignis' eterni. Et hoc sciendum, quod pestis superbie non solum dominatur in pulchritudine uestium siue edificiorum, sed et in ostensione uirium. Ita fit in torneamentis185, in quibus ad conquirendam laudem humanam nec corporibus parcitur nec expensis.
Quantum Deus hunc morbum, si penitentia non fuerit sanatus, in futuro puniat, subiuncta relatio declarat.
- 178 Übernommen in Herbert, Cat. of romances III, 615, 122.
- 179 1225 nach 116, d. h. 1226 (vgl. unten S. 72) nach dem damals im Kölner Sprengel bis 1238 und im Cistercienserorden üblichen "Annunciationsstil", dem Jahresanfang zu Mariae Verkündigung, dem 25. März (vgl. Lamprecht, Annalen 38, 1882, S. 111 ff.; Janauschek, Origin. Cisterc. I, S. XV).
- 180 Erpel am Rhein gegenüber Remagen, im Kreise Neuwied.
- 181 Zum 'superpellicium' vgl. Du Cange unter dem Worte.
- 182 Karfreitag war 1226 am 17. April.
- 183 D.i. 'haedi'.
- 184 Is.9,5
- 185 Gegen die Turniere vgl. auch das nächste Kapitel sowie Band I,128 f. Nr. 161 und Dial. mirac. II 12. VII 38. X 11. XI 19. XII 15-17; Etienne de Bourbon Nr. 272; Thomas Cantiprat, De apibus II 49 § 4—6.
