(Fr.) Une femme de Brabant très dévote, nommée Uda, vit une fois des anges assister un moine-prêtre de Villers qui célébrait la messe. Quand le moine rompit l’hostie, la femme, emportée en extase, vit son corps briller comme le cristal. A partir de ce moment, Uda devint capable de dire si les gens, communiant près d'elle, le faisaient dignement ou pas.

Gekürzt übernommen in die Chronica Uillariensis monasterii c. 23 MG. SS. XXV, 205) aus einer Handschrift 1.Herolt, Prompt. exempl. M. 42.Item de monacho Uilariense, cui angeli in missa ministrauerunt Zu den Kapiteln 4—7 vgl. Jos. Greven, Der Ursprung des Beginenwesens (Historisches Jahrbuch 35, 1914, S. 49—55)

In Brabantia femina manet ualde religiosa, fide, caritate bonisque operibus plena, multas habens a Christo consolationes plurimasque reuelationes. In huius presentia dum sacerdos quidam de Uilario, et ipse bone uite, in quadam uilla missam celebraret et in ipso introitu ad altare dum peccata sua confiteretur, cepit corpus eius lucidari et sacre uestes, quibus indutus erat, miro candore decorari. Cumque hostiam exaltaret, uidit duos angelos mire pulcritudinis, utpote filios lucis, ei hinc inde assistere, brachia sustentare et, cum hostiam deponeret, manicas utriusque manus, ne quid eis tangeret, ualde decenter restringere. Qui etiam inclinato capite, eleuatis manibus, cum summa reuerentia depositam adorauerunt. Hiis concordant quidam sacerdotes, qui hostiam adorando deponunt, Christi corpus ibi credentes.

Eandem consuetudinem habet magister Stephanus archiepiscopus Cantuariensis, qui nullo theologo huius temporis inferior scientia esse dinoscitur. Interrogatus a domino Henrico abbate nostro, si post hac uerba 'Hoc est enim corpus meum' statim fiat transsubstantiatio panis, scilicet in corpus Christi, respondit: "Hoc eo credo, in hac fide moriar. Unde mox cum hostiam depono, supplex illam adoro". Hoc commemoraui propter quosdam, qui quibusdam scriptis magistri Petri Cantoris pertinacius adherentes dicunt tunc primum panem transsubstantiari, quando benedictio calicis completa est. Quod omnino uidetur absurdum et consuetudini ecclesie sancte contrarium, que in eleuatione hostie procidens adorat. Plura me memini tractasse de hiis in Dialogo distinctione nona capitulo [XXVIIo ]. Licet homines, qui per fidem ambulant, aliquando in talibus possint errare, angeli sancti, in quibus est plenitudo scientie, qui uisione presentaria et comprehensiua, non enigmatica fruuntur in Christi contemplatione, falli non possunt. Non ibi adorabant predicti angeli panem purum, sed Christum illic attendebant, cognoscebant et confitebantur.

Post fractionem sacramenti, cum adesset hora sumptionis, facta in excessu mentis beata illa uidit corpus sacerdotis tam clarum et tam perspicuum, ut quasi in phialam crystallinam corpus Christi demitti uideretur. Missa uero completa, cum sacerdos sacra deponeret uestimenta, illa cepit ad se reuerti et celebrantis corpus sensim in oculis eius spissari, ita ut tunc primum in eo solitam formam agnosceret. Cum post orationes salutationis gratia ad ipsam rediret, accepit et illam gratiam Christi uirgo uenerabilis, ut, quotienscumque ea presente populus communicat, quis digne quisue indigne accedat, per spiritum ab ipsa mirabiliter discernat. Nam cum die quadam pasce singuli accederent ad sacram communionem et singulorum uultus attenderet, intellexit tantum decem ex omni illa multitudine celestibus sacramentis digne participare. Cum hoc anno uisitasset eam monachus noster Iohannes, inter loquendum spiritum prophetie illam habere deprehendit. Qui hec que dicta sunt de ea credere non potest, uicinos eius accersiat, testimonium illorum accipiat et forte maiora horum audiet. Multis est nota et longe per famam sanctitatis dilatata, Uda uocabulum habens, in uilla, cui nomen est Wannelez , habitans.