(Fr.) Un homme riche, habitant près de Cologne, mit un bélier vêtu de soie sur un mât près du théâtre. Les gens du village vinrent danser autour. Le prêtre essaya d'arrêter cette idolâtrie, mais en vain. Dieu alors châtia le village avec un orage terrible qui réduisit le bélier à néant.

De ariete in Hertene fulminato et pena totius prouinciae 1,17. Aus Caesarius übernommen in die Sammlung Uiaticum narrationum Nr. 55; s. oben S. 8 f. Herolt, Sermones de tempore 37. X..

In Hertene uilla dyocesis Coloniensis diues quidam arietem sericis uestitum malo inposuit atque iuxta theatrum erexit; erat enim dies feriatus. Conuenit maxima multitudo tam ex iam dicta uilla quam ex uicinis uillis, uiri et mulieres, iuuenes et uirgines, senes cum iunioribus, non ad laudandum nomen Domini, sed dyaboli. Dictum fuit uoce preconaria, ut choros circa arietem ducerent et, remota omni personarum acceptione, quicumque chorizando cunctos precelleret, illum cum suis insigniis sibi uendicaret. Hoc ubi sacerdos comperit, sciens ludum huiusmodi esse speciem ydolatrie et manifestum indicium uindicte diuine, ad locum accessit, ne fieret ammonuit et inhibuit, et ut amplius terrerentur, sub pena excommunicationis interdixit. Illi uerba sacerdotis non attendentes neque de excommunicatione eius aliquid curantes, compti et ornati ad choreas se ordinauerunt. Tunc ille dolens et ingemiscens, plage etiam filiorum Isrel choros ducentium circa uitulum, quem erexerant in deserto, reminiscens, constanti uoce clamabat: "Audite, audite, filii inobedientie! Mirabilia operaturus est Deus hodie in loco isto: plaga tam terribilis puniet hanc uestram contumaciam, hanc idolatriam, ut 'filii' uestri, 'qui nascentur et exurgent, filiis suis' enarrare non sufficiant". Illis obduratis et parui pendentibus, que audiebant, Deus, qui dicit: 'Michi uindictam et ego retribuam', non immemor sacerdotis sui iniurie nec contumelie sibi illate, utrumque hoc ordine celerius uindicabat. Nam eodem die, cum choros circa arietem ducerent cum cymbalis et tibiis, cum fialis et tympanis, cum esset serenius celum, ceperunt coruscare fulmina et mugire tonitrua et tantus grando spiritusque procelle descendere, ut non solum locus inobedientie, sed et omnis prouincia circumcirca, unde populus uanus confluxerat, terribiliter nimis plagaretur. Ipsum uero pecus et, ut uerius dicam, ydolum ui eiusdem tempestatis ita est destructum, ut ab illa hora nem ungula eius appareret. — Ex quo probari potest, quam grauis sit culpa, quam tam repentina et tam grauis subsecuta est uindicta. Quid differt, utrum adoretur aries uiuus uel uitulus metallinus?

Sed dicit michi christianus: "Filii Isrel exercebant ydolatriam, nos uero ludum". Bene et de illis scriptum est: 'Sedit populus manducare et bibere et surrexerunt ludere'. Choros cum canticis ducebant circa uitulum. Non puto eos, qui paulo ante uiderant Aegiptum plagis uariis percussam et mare Rubrum in transitu exsiccatum, aliquid diuinitatis credidisse in illo uitulo, quem de inauribus uxorum et filiarum suarum uidebant conflari, sed ut 'populus dure ceruicis' Deum suum irritaret et seruo eius Moysi exprobraret, sicut ex littera probari potest, ludum illum dyabolicum exercebant.

Oliuerus scolasticus Coloniensis, cum ante aliquot annos per uillam quandam transiret, arietem uidit erectum et circa illum choream cum canticis et musicis instrumentis, et quotienscumque ante arietis anteriora chorizantes transibant, ad animal suspicientes, demissis capitibus inclinantes quasi illud adorabant. Ob quod execrabile factum idem Oliuerus nunquam deinceps per eandem uillam uoluit transire.

Audiui nuper a quodam uiro religioso et litterato, quod nunquam impune transeat, quin locus, in quo tale monstrum fuerat erectum, uel grandine uel igne siue aliis plagis uastetur. Nam hoc anno, ut de ariete taceam, Aquisgrani cum corona fuisset erecta et Iohannes regie ciuitatis plebanus arborem succidisset necnon et alias coronas, ita ut a resistentibus uulneraretur, Wilhelmus aduocatus Aquensis de succisione motus in contumeliam sacerdotis mox arborem altiorem erigi praecepit. Et sicut a multis fuerat prophetatum, tam suam quam sacerdotis iniuriam necnon et antiqua peccata populi puniens, Deus post dies paucos totam pene ciuitatem tam magno et tam horribili tradidit incendio, ut multi dicerent: "Manus Domini super nos". Unde, fratres, sacerdotibus ualde deferendum est et a subditis obediendum, quorum tanta est apud Deum auctoritas et in celestibus potestas, ut etiam ipsis supernis ciuibus in terra positi imperare uideantur.