Thesaurus Exemplorum
Medii Aevi
Dialogus miraculorum [Strange, 1851]: II, 2
ExemplumExemplumExemplumExemplumExemplum
De contritione
- contritioncontritionReuecontricióncontrizione
- MoineMonkMönchMonjeMonaco
- CistercienCistercianZisterzienserCistercienseCistercense
- neveunephewNeffesobrinonipote
- oncleuncleOnkeltíozio
- évêquebishopBischofobispovescovo
- ApostasieApostasyApostasieApostasíaApostasia
- brigandthiefRäuberbandolerobrigante
- blessureinjuryWundeheridaferita
- MortDeathTodMuerteMorte
- ConfessionConfessionBeichteConfesiónConfessione
- PurgatoirePurgatoryFegefeuerPurgatorioPurgatorio
- MesseMassMesseMisamessa
- ApparitionApparitionErscheinungApariciónApparizione
- salutsalvationHeilsalvaciónsalvezza
- PénitencePenanceBussePenitenciaPenitenza
Original textTexte originalOriginaltextTesto originaleTexto original
CAPITULUM II De monacho apostata, qui in bello confossus, et in confessione contritus, elegit duo millia annorum in purgatorio.
Juvenis quidam nobilis conversus est in quadam domo ordinis nostri. Habebat autem
Episcopum quendam cognatum, a quo unice amabatur. Qui cognita eius conversione, ad
monasterium venit, et ut rediret ad saeculum, verbis quibus poterat suasit, sed
persuadere non potuit. Anno probationis expleto, factus est monachus, et non multo
post gradatim ascendens, in sacerdotem est
ordinatus. Qui suadente diabolo, a quo primus homo eiectus est de paradiso,
oblitus voti, oblitus sacerdotii, et quod pessimum est, Creatoris sui, ordinem
deseruit; et quia ad parentes redire erubuit, praedonibus, quorum multitudo
rutta vocatur, se coniunxit. Qui ita datus est in
reprobum sensum, ut qui prius bonis erat melior,
postea etiam malis fieret deterior. Accidit ut in obsidione cuiusdam castri telo
percussus et
perfossus, ad extrema deveniret. Deportatus est a sociis in quandam villam,
adhibitis quibusdam qui ei ministrarent. Et cum nulla spes esset evadendi mortem
temporalem, hortabantur eum ad confessionem, ut saltem illius beneficio mortem
evaderet aeternam. Quibus respondit: Quid mihi prodesse posset confessio, qui
tanta et tam innumera feci mala, qui tam enormia commisi scelera? Ad haec illi: Maior est Dei misericordia, quam
sit iniquitas tua. Vix tandem, importunitate illorum victus, ait: Vocate sacerdotem. Qui cum vocatus adesset, et coram
infirmo sederet, pius Dominus, qui potens est auferre cor lapideum, et dare cor
carneum, tantam cordi eius contulit
contritionem, ut saepe confessionem inciperet, et
propter singultus et lacrimas totiens in voce deficeret. Tandem collecto spiritu
in huiusmodi verba prorupit: Domine, peccavi super arenam maris, monachus fui
Cisterciensis, et in ordine sacerdos factus. Ordinem, peccatis meis
exigentibus, deserui; et non mihi suffecit quod apostatavi, sed et praedonibus me
coniunxi, quos omnes in crudelitate superavi. Quibus illi tollebant substantiam,
ego abstuli vitam. Nemini parcebat oculus meus. Si illi parcebant quandoque humana
ducti miseratione, ego cordis mei impellente malitia, nemini, quantum in me fuit, parcere potui. Multorum uxores et
filias violavi, incendiis etiam plurima vastavi.
Enumeravit et alia quam plurima, quodammodo naturam humanam excedentia. Talibus
sacerdos auditis, peccatorum eius enormitate
territus, sicut stultus fuit, ita et stulte respondit: Maior est, inquit, iniquitas vestra, quam ut veniam mereamini.
Respondit ille: Domine, literatus sum. Saepius audivi et legi, quia nulla sit
comparatio humanae malitiae ad divinam bonitatem. Ait enim per Prophetam
Ezechielem: In quacunque hora peccator ingemuerit, salvus
erit. Item: Nolo
mortem peccatoris, sed ut convertatur et vivat
. Rogo vos igitur intuitu
divinae misericordiae, ut aliquam mihi dignemini poenitentiam iniungere. Et
sacerdos: Nescio quid tibi iniungere, quia homo perditus es. Respondit monachus: Domine, ex quo non
sum dignus a vobis recipere poenitentiam, ego mihi ipsi poenitentiam iniungam; eligo enim duo millia annorum in purgatorio, ut
post illos misericordiam inveniam coram Deo. Positus siquidem fuerat inter duas
molas, timorem videlicet gehennae, et spem gloriae.
NOVICIUS: Ut quid tam
prolixum terminum elegit?
MONACHUS: Quia et magnitudinem peccatorum suorum
consideravit, et poenam temporalem respectu aeternae poenae quasi momentum
reputavit. Dicebat iterum sacerdoti: Ex quo negastis mihi medicinam satisfactionis, peto ut non fraudetis me a viatico
sacrae communionis. Respondit stolidus sacerdos:
Si tibi ausus non fui iniungere poenitentiam, quomodo praesumam tibi dare Christi corpus et sanguinem? Et cum ad neutrum
acquiesceret, unicam tandem rogavit petitionem, dicens: Statum meum in schedula
scribere volo, et vos deferre eam
debetis tali Episcopo cognato meo, ex nomine eum designans, spero quia orabit pro me. Et promisit
sacerdos. Mortuus est monachus, et ad purgatorium deportatus. Et venit sacerdos ad
Episcopum, defuncti literas ei deferens. Quas
cum legisset, amarissime flevit, dixitque
sacerdoti: Nunquam tantum dilexi hominem; dolui de eius conversione, dolui de
apostasia, doleo de morte. Dilexi vivum, diligam et mortuum. Quia iuvari potest,
et contritus obiit, orationibus Ecclesiae meae non carebit. Et convocans praelatos
Episcopatus sui, Abbates scilicet, Decanos,
Priores, Pastores ecclesiarum, vel quibus commissa fuerat cura animarum, et hoc ipsum demandans monasteriis
sanctimonialium, rogans cum multa humilitate
et instantia, viva voce praesentes, literis absentes, ut omnes speciales orationes quas ipse
iniunxit, illo anno anime iam dicti defuncti impenderent, tam in missis quam in
psalmis. Ipse vero praeter eleemosynas et orationes peculiares, quas pro eo fecit, singulis diebus
hostiam salutarem pro absolutione animae eius immolavit. Quod si forte in maxima
necessitate, vel infirmitate, hoc per se ipsum facere non potuit, alter defectum illum
supplevit. Anno completo, in fine missae post altare stans defunctus apparuit
Episcopo, pallidus, exilis, macilentus, in veste
pulla; vultu habituque statum suum bene declarans. Quem cum interrogasset,
quomodo haberet, vel unde veniret, respondit: In
poenis sum, et de poenis venio; sed gratias ago
caritati tuae, quia annus iste propter eleemosynas tuas et orationes atque beneficia Ecclesiae tuae mihi
exhibita abstulit mihi mille annorum poenas, quas sustinere habebam in purgatorio.
Quod si adhuc uno anno similem mihi impenderis opem, omnino liberabor. Audiens
haec Episcopus, laetus effectus, Deo gratias egit,
missisque literis ad ecclesias sive monasteria, visionem omnibus exposuit, et ut
adhuc uno anno iniunctas servarent orationes obtinuit. Episcopus vero annum
sequentem praecedenti continuavit, tanto in exhibitione ferventior, quanto iam de
liberatione securior. Expleto anno cum Episcopus missam pro eo celebraret, iterum
affuit ille in cuculla nivea, et facie serenata, dicens sibi omnia optata
succedere. Et ait Episcopo: Remuneret omnipotens Deus caritatem tuam, sanctissime pater, quia propter tuam
sollicitudinem ereptus de poenis, iam ingredior gaudium Domini mei. Et ecce isti
duo anni reputati sunt mihi pro duobus millibus annorum. Et non vidit eum amplius.
NOVICIUS: Valde laetificant ista; sed duo mihi occurrunt admiratione digna. Primum est virtus
contritionis, per quam merito damnandus, dignus effectus est vita aeterna.
Secundum est virtus orationum, per quas tam
celeriter liberatus est a poena purgatoria.
MONACHUS: Licet magna virtus sit in utroque, amplior tamen invenitur in
contritione. Orationes enim Ecclesiae, sive eleemosynae, non sunt de substantia
meriti. Valent quidem defuncto minuere poenam, sed
non possunt augere gloriam.
NOVICIUS: Miror etiam, quod homo apostata in habitu
saeculari mortuus et sepultus, in cuculla apparuit.
MONACHUS: Contritio de
apostata monachum fecit, et vestem saecularem in cucullam convertit.
NOVICIUS:
Vellem mihi hoc evidentiori exemplo probari.
MONACHUS: Exemplum ad manum est.
ReferencesRéférencesReferenzenRiferimentiReferencias
Tubach Frederic C., 1969. Index exemplorum. A Handbook of medieval religious tales, Helsinki.:
- #4001 : Purgatory, thousand years avoided. A priest who had joined a gang of thieves died with a contrite heart. He appeared after death saying that the year long prayers of others had saved him one thousand years in purgatory and that another year of praying by the bishop would spare him another one thousand years in purgatory. Alpha # 75; CHeist-II #2; H350 # 9, H541 # 22, H612 # 77; Klapper, Erz. # 94; Recull # 62.– Monteverdi, p. 316 (30). (© Frederic C. Tubach)
- Related worksTextes apparentésVerwandte TexteTesti correlatiTextos relacionados:
-
- Reims, BM, 1275, 50
- Arnoldus Leodiensis, 2015. Alphabetum narrationum, Elisa Brilli (éd.), Turnhout, Brepols. 77.
- Polo de Beaulieu Marie Anne (éd.), 1991. Jean Gobi. La Scala coeli, Paris, Editions du CNRS. 276.
- Jehan Mansel, Exemples moraux [British Library, Roy. 15 D V], 33
- VI, 6.
- Magnum speculum exemplorum (Major, 1618), Apostata, 3.
- Verdaguer Jacinto (éd.), 1881. Recull de eximplis e miracles, gestes et faules e alters ligendes ordenades per A.B.C. tretes de un manuscript en pergami del comencament del segle XV., Barcelona. 62.
- CataloguesRépertoiresVerzeichnisseRepertoriCatálogos:
-
- Herbert John Alexander, 1910. Catalogue of Romances in the Department of Manuscripts in the British Museum, London, vol. 3. H350 # 9.
- Herbert John Alexander, 1910. Catalogue of Romances in the Department of Manuscripts in the British Museum, London, vol. 3. H541 # 22.
- Herbert John Alexander, 1910. Catalogue of Romances in the Department of Manuscripts in the British Museum, London, vol. 3. H612 # 77.
- Manuscripts / editionsManuscrits / éditionsManuskripte / AuflagenManoscritti / edizioniManuscritos / ediciones:
-
- Strange Joseph, 1851. Caesarii Heisterbacensis Monachi Ordinis Cisterciensis Dialogus Miraculorum. Textum ad quatuor codicum manuscriptorum editionisque principiis fidem accurate recognovit Josephus Strange., Köln-Bonn-Brüssel, vols. 2. vol. 1, p. 58-61.
ImagesImagesBilderImmaginiImágenes (0)
Exempla in this collectionExempla dans le même recueilExempla in derselben SammlungExempla in questa stessa raccoltaExempla de la misma colección:
- TE017876 Dialogus miraculorum: I, 40, 6
- TE017877 Dialogus miraculorum: I, 40, 7
- TE017878 Dialogus miraculorum: I, 41
- TE017879 Dialogus miraculorum: I, 42
- TE017880 Dialogus miraculorum: I, 43
- TE017882 Dialogus miraculorum: II, 2
- TE017883 Dialogus miraculorum: II, 3
- TE017884 Dialogus miraculorum: II, 4
- TE017885 Dialogus miraculorum: II, 5
- TE017886 Dialogus miraculorum: II, 6
- TE017887 Dialogus miraculorum: II, 7
Download this exemplum asTélécharger le fichier de cet exemplum au formatLaden Sie die Datei dieses Exemplums im FormatScarica questo exemplum comeDescargue este documento en formato:
Les exempla du ThEMA sont mis à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale - Partage dans les Mêmes Conditions 4.0 International.ThEMA exempla are made available under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.ThEMA exempla werden unter der Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International Lizenz.Las exempla de ThEMA están puestas a disposición en el marco de la Licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-CompartirIgual 4.0 Internacional.Gli exempla del ThEMA sono messi a disposizione secondo i termini della Licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.