(Fr.) Un cellérier cistercien, tenté par le diable, décida d’aller boire après les Complies, contre la Règle. En passant par l'oratoire, il fit une révérence rapide devant l’autel, puis revint pour s'incliner comme il le fallait. Il se leva et vit le diable qui lui annonça que s'il n’était pas revenu, il serait devenu sa proie. Après ces paroles, le diable disparut et la tentation cessa.

CAPITULUM XC De cellerario, qui post completorium sitiens, inclinando liberatus est.

Monachus quidam ordinis nostri, officio cellerarius, die quadam post completorium, opere, ut post patuit, diaboli, intolerabiliter sitire coepit. Tentatus igitur tam valide, cum fluctuaret et cogitaret, utrum sibi contra regulam esset bibendum, vel cum periculo vitae abstinendum, tandem victus, proposuit cellarium intrare, et bibere. Interim intrans oratorium, cum ante altare quoddam transiret, et multum tepide, de potu cogitans, inclinaret, in se, cum paululum processisset, erubescens, ad idem altare rediit, stetit, et cum multa reverentia inclinavit. Levans autem caput, daemonem in specie monachi nigerrimi iuxta se stare conspicatur, huiusmodi verba proferentem: Pro certo tibi dico, si non fuisses reversus ad inclinationem, ego tibi talem potum in cellario propinassem, quem digerere vix posses, quamdiu viveres. Hora eadem diabolus disparuit, et omnis tentatio immissae sitis cessavit. Haec mihi retulit dominus Eustachius Abbas de Hemmenrode, asserens ante annos septem contigisse.
NOVICIUS: De cetero studiosior ero ad inclinandum profunde.
MONACHUS: Diabolus omnem odit humiliationem, illam maxime, per quam homo Deum agnoscit suum creatorem, se creaturam. Quando hoc videt hominem devote exhibere Deo, quod ipse facere contemsit, volens illi similis esse, sustinere non potest, fugitque confusus. Unde Abbas Philippus de Ottirburg, cuius supra memini, vir prudens et literatus, sorores de Insula sancti Nycholai, sicut mihi retulerunt, docuit dicens: Quando tentat vos diabolus, profunde inclinate in locis debitis, et statim fugiet a vobis. Loca inclinationi debita sunt altaria, et ubicunque ex opposito est imago crucifixi, et reliquiae sanctorum. Ad Gloria Patri etiam inclinamus, nec non et Abbati, aliisque in multis locis, in quibus ordo hoc praecipit. Vis nunc audire de quodam, quem gula, et maxime appetitus vini, de ordine traxit?
NOVICIUS: Volo, quia multi vini desiderio afficiuntur. Vinum apostatare facit etiam sapientes.
MONACHUS: Dicam tibi visionem terribilem, quam ab eius ore audivi, cui datum est illam videre.