Thesaurus Exemplorum
Medii Aevi

In monasterio sancti Pantaleonis in Colonia, quod est nigri ordinis monachorum, invenis quidam fuit nomine Godefridus⁴⁵⁴, puritatis eximiae, inter fratres suos sine querela conversatus, secundum disciplinam ordinis illius. Et quia scriptum est: Justus iustificetur adhuc, et sanctus sanctificetur adhuc⁴⁵⁵, desiderio supernae vitae⁴⁵⁶ accensus idem Godefridus, et quia secundum regulae mandatum vivere non posset considerans, venit ad nos, humiliter et instanter supplicans, ut fratrum collegio iungi mereretur. Timens Abbas noster⁴⁵⁷ magis in causa esse levitatem, quam devotionem, eum heu suscipere non acquievit. Passus a nobis repulsam, Vilarium venit, et quod petivit, citius obtinuit. Qui quantae fuerit religiositatis, quantae sanetitatis, quam fervens in ordine, per sacras eius reliquias usque hodie Dominus⁴⁵⁸ non cessat ostendere. Tempore quodam dominus Karolus Abbas Vilariensis, qui fuerat Prior noster, veniens ad nos, duxit secum eundem virum venerabilem⁴⁵⁹; et, sicut mihi dixerunt qui viderunt, tantam gratiam devotionis ei Dominus in missa contulit, ut stillicidia lacrimarum ex eius oculis super altare vel pectus eius stillarent., Quem cum interrogaret nonnus⁴⁶⁰ Theodericus de Lureke, tunc novicius, quondam canonicus Bonnensis, quomodo orare deberet, respondit: Nihil debetis dicere in oratione⁴⁶¹, sed tantum cogitare de Salvatoris⁴⁶² nativitate, passione, resurrectione⁴⁶³ et aliis quae vobis nota sunt. Quod ipse frequenter in usu habuit, hoc et alios docere studuit. Habebat et spiritum prophetiae, ita ut quandoque monachis tentationes futuras praediceret, et ut corda sua per patientiam praepararent⁴⁶⁴ admoneret. Quantas habuerit consolationes, quam mirificas visiones, solus ille plene⁴⁶⁵ novit, qui auctor illarum fuit. Dicam tibi quod mihi retulit monachus quidam religiosus⁴⁶⁶ Vilariensis de illo. Cum esset tempore quodam hebdomadarius coquinae, et sabbato secundum consuetudinem lavaret pedes monachorum, dicte completorio, cum clausisset oratorium, erat enim sacrista, apparuit ei Salvator linteo praecinctus, et pelvim in manu tenens, et⁴⁶⁷ ait ad Godefridum: Sede, ut lavem pedes tuos, eo quod dudum laveris pedes meos. Qui⁴⁶⁸ cum territus renueret, coegit eum, flexisque genibus pedes eius lavit, sicque disparuit. Secunda feria post Palmas, stans in choro, cum psalmus, Eructavit cor meum, devote a conventu decantaretur⁴⁶⁹, ecce virgo⁴⁷⁰ gloriosa Dei genitrix Maria de presbyterio descendens, et chorum⁴⁷¹ more Abbatis circuiens, monachis benedixit, sicque inter Abbatis et Prioris stallum exiens, quasi ad conversorum chorum properavit. Exivit ille post eam, ut videret quo iret, sed eam videre non potuit. Statim, nescio utrum proxima vel tertia die, infirmari coepit. Et cum laboraret in acutis⁴⁷², usque in Pascha in conventu perseverans⁴⁷³, dorsumque castigationibus lacerans, atque sacros pannos cum ceteris lavans, tandem infirmitate depressus, in infirmitorio⁴⁷⁴ depositus est. Qui cum iam agonizaret, et esset tempus comedendi, dixit ei minister suus: Invitus vado comedere, timens ne interim moriamini. Vade, inquit, securus, ante videbo te. Qui cum in mensa sederet, Godefridus ostium refectorii aperuit, monachum respexit et benedixit, sicque versus oratorium tetendit. Territus ille, putabat eum miraculose convaluisse. Statimque percussa est ad exitum eius tabula⁴⁷⁵, et recordatus est infirmarius, quia⁴⁷⁶ hoc ei promiserat. Nudato eius corpore ad lavandum, ita invenerunt dorsum eius plagis virgarum lividum, ut omnes mirarentur. Nuper per revelationem levata sunt ossa eius⁴⁷⁷ et in sacrario posita, reservanturque pro reliquiis. Ipsi gloria qui sic ad se conversos magnificat, cui⁴⁷⁸ cum Patre et Spiritu sancto honor⁴⁷⁹ et imperium per omnia saecula saeculorum. Amen. Multa alia de eo referuntur⁴⁸⁰, quae studio brevitatis supprimo.
NOVICIUS: Satisfactum mihi fateor de causis sive occasionibus conversionis; nunc de modo vel forma⁴⁸¹ eiusdem aliquid audire delectat.