Thesaurus Exemplorum
Medii Aevi
Caesarius Heisterbacensis, Dialogus Miraculorum
DISTINCTIO SECUNDA. DE CONTRITIONE
CAPITULUM XXX Visio cuiusdam de schismate Romani Imperii, de calamitate Dioecesis Coloniensis, de terra sancta, et adventu Antichristi.
Frater Simon878, cum esset in oratione ante
altare sanctae Dei genitricis Mariae, audivit vocem dicentem sibi: Mone pastorem
tuum superiorem, et dic ei: Oves tuae fundent sanguinem. Et praecipe ei, ne semet
et eas interficiat veneno. Nam et ipse879 posuit cor
suum in ventres luporum late hiantium. Membra mea incipient commoveri a crudeli
bestia, quae homo facta est. Exi, et clama undique magnam Dei omnipotentis
offensam, et dic: Nisi convertamini et emendemini, occidemini et in ignem
aeternum mittemini. Inimici mei vindicabunt iniurias meas. Post haec apparuerunt
oves quinque880 pinguissimae, ac deinde boves
tres macilentae. Pro quibus dum881 quaereret quid significarent, responsum est882: Quinque oves anni sunt quinque magnae abundantiae; et boves
tres anni famis validae. Et iterum: Falsi Romani excitabunt crudeles rumores, et
iniquo consilio suo divident potestatem Romanam. Et iterum: Jerusalem capietur et
destruetur883, et inimici mei
vindicabunt iram meam, quia polluerunt vias meas, in quibus ego ipse ambulavi.
Fame maxima arctabuntur. Coeli et terra trement884, sed homo non vult tremere a crudeli bestia. Postea sol
convertetur in tenebras. Deinde veniet dies habens longitudinem dierum duorum.
Post obumbrationem885 autem solis, scietur quod
crudelis bestia ostentabitur decem tribubus, quae clausae sunt. Unusquisque felix,
scilicet meorum membrorum886, sanguinem
fundet, quoniam tunc persecutiones antiquae aperientur887. Ideirco unusquisque felix praeparet se, ita ut recte
vivat in hac brevi vita. Post haec frater Simon888
vidit daemonem loricatum et galeatum, habentem squamas tanquam piscis, qui vocatur
carpo. Pupillae oculorum eius tetrae et ardentes, tanquam889 facula, quae a vento agitatur. De ore et naribus eius procedebat
flamma sulphurea. Dentes eius partim albi, partim sulphurei. Post haec facta est
vox: Post contenebrationem solis suscitabit crudelis bestia arte mala quosdam
Judaeos tanquam a mortuis, qui tamen non erunt Judaei, sed falsi nuncii, dicentes
se a mortuis resurrexisse, veris Judaeis spem vanam promittentes, et in
infidelitate sua, et in errore Judaeos foventes, et multos decipientes. Et
adiecit890: O Colonia, deplora calamitates
tuas, quae venient tibi, quoniam non solum ex culpa solius Episcopi, sed etiam ex
communi peccato venient mala supradicta. Verumtamen ipse Episcopus plurimum debet
dolere, quoniam ipse omnibus aliis est praelatus. Hanc visionem conventus noster
missus super montem891 Stromberg, ibidem reperit.
Eodem anno capta est Jerusalem et terra sancta, quod in eadem visione fuerat
praedictum.
NOVICIUS: Interpretationem huius visionis892 nosse desidero.
MONACHUS: Partim mihi
tractare videtur de his, quae nostris temporibus contigerunt in Episcopatu
Coloniensi, partim de adventu Antichristi. Quod autem facta sit haec revelatio in
Episcopatu Coloniensi, et ad eiusdem Dioecesis Episcopum, ex fine eius colligo;
sed quis fuerit idem Simon893, penitus ignoro.
Pastorem hunc superiorem, Adolphum Episcopum intelligo, qui post mortem Henrici
Imperatoris quasi venale Imperium habens, veneno avaritiae se ipsum infecit,
plurimosque interfecit. Nec mirum894. Posuit enim
cor suum, id est, consilium suum, in ventres luporum, ad thesauros Richardi Regis
Angliae, late hiantium, quorum consilio Ottonem Saxonem, filium sororis eius, in
Regem Romanorum elegit. Ex tunc crudelis illa bestia, scilicet avaritia, facta est
homo, id est, hominibus ita sociabilis et cara, ut eius zelo Christianae
potestates a iustitia et fide moti895, negligerent
iuramenta, periuria parvipendentes. Missus est eodem tempore Cardinalis896 Coloniam, qui Ottonis electionem
confirmaret, Principesque a iuramento quod Frederico, qui nunc regnat, fecerant,
absolveret; quod magis, ut rei exitus probavit, Imperii fuit divisio, quam
confirmatio. Ab illo tempore provinciae incendias vastantur, et897 ecclesiae depraedantur; sanguis multus funditur898, Adolphus deponitur, Colonia obsidetur. Tunc impleta est
extrema pars huius visionis: O Colonia, deplora calamitates tuas, et cetera. In
principio Episcopatus eiusdem Adolphi, cum praecessissent anni magnae abundantiae,
tres fuerunt anni tantae sterilitatis, ut in899 primo
anno modius siliginis venderetur marca argenti. Reliqua huius visionis nimis sunt
obscura, nec patent meo intellectui.
NOVICIUS: Tempore divisionis Romani Imperii
dominus Innocentius Papa a multis iudicabatur, ita ut eum dicerent eiusdem
schismatis auctorem, primo partem Ottonis nimis fovendo, postea eundem
amplius900 persequendo.
MONACHUS: Propter hoc
cum idem beatae memoriae Innocentius die quadam sermonem Romae aedificatorium
faceret in populo, Johannes Capotius, qui Ottoni favebat, eius sermonem
interrupit, dicens: Os tuum os Dei est, sed opera tua, opera sunt diaboli.
NOVICIUS: Peto ut nunc revertaris ad contritionem, a qua occasione quorundam
verborum satis digressum est.
MONACHUS: Tanta est virtus contritions, ut nullum
ei obstare possit peccatum, non periuria, non homicidia, non furta901, nec usurae quidem.
- 878 B Frater quidam.
- 879 ipse add BC.
- 880 C ei quinque oves.
- 881 R de quibus cum; mox ABD quaererem.
- 882 C est ei.
- 883 C destruetur et capietur.
- 884 C tremunt, AP et pr D tremebunt.
- 885 BC umbrationem.
- 886 BD membrorum meorum.
- 887 verba quoniam - aperientur om P.
- 888 Simon om B.
- 889 C quasi.
- 890 et adiecit om BC.
- 891 montem om C.
- 892 ACDP revelationis; conf. IV, 53.
- 893 Simon om B.
- 894 nec mirum om P.
- 895 P motae.
- 896 conf. VI, 2. IX, 51.
- 897 et om BC.
- 898 P effunditur.
- 899 in om BC.
- 900 amplius om P.
- 901 C non furta, non homicidia.