ThEMA | Source

Caesarius Heisterbacensis, Dialogus Miraculorum

Table of ContentsTable des matièresneeds transneeds transneeds trans

DISTINCTIO OCTAVA. DE DIVERSIS VISIONIBUS

CAPITULUM XXXVI De Spiritu sancto.

Spiritus sanctus Deus est, tertia in Trinitate persona, a Patre Filioque procedens aeternaliter, ipsis consubstantialis, eiusdem sapientiae atque potentiae. Unde in Psalmo: Verbo Domini coeli firmati sunt, et Spiritu oris eius omnis virtus eorum³⁴⁴⁰ . Quod Spiritus sanctus a Patre procedat, dicit Filius : Non enim vos estis qui loquimini, sed Spiritus Patre vestri³⁴⁴¹ . Item: Qui a Patre procedit³⁴⁴² . Quod a Filio procedat, testis est Apostolus dicens: Misit Deus Spiritum Filii sui in corda vestra³⁴⁴³ . Ipse etiam Spiritus sanctus ubi vult spirat³⁴⁴⁴. Sanctus, multiplex, unicus, subtilis, modestus, disertus, mobilis, incoinquinatus, certus, suavis, amans bonum, acutus, quem nihil vetat, benefaciens³⁴⁴⁵, humanus, benignus, -[f° 110]- stabilis, securus, omnem habens virtutem, omnia prospiciens, et qui³⁴⁴⁶ capiat omnes spiritus, intelligibilis³⁴⁴⁷, mundus, subtilis³⁴⁴⁸ . Cuius varia dona cum Apostolus enumerasset, sic conclusit: Haec autem omnia operatur unus atque idem Spiritus, dividens singulis prout vult³⁴⁴⁹ . Inter hunc, Spiritum sanctum scilicet³⁴⁵⁰, et eum quem Christus in manus Patris moriens commendavit³⁴⁵¹, tanta est differentia, quanta³⁴⁵² inter creaturam et creatorem. Nam spiritus ille anima Christi intelligitur, quae a corpore eius separata est per mortem, quod de Spiritu sancto dicere nefas est.
NOVICIUS: Sub quibus speciebus Spiritus sanctus solet praesentiam suam mortalibus manifestare?
MONACHUS: Duas tantum species reperio manifestiores, sub quibus in nove testamento visus est. In columba visus est super Christum; in linguis igneis super Apostolos³⁴⁵³. Nec hoc sine causa. Septem enim naturales virtutes habet columba, quae avis est simplicissima, per quas dona³⁴⁵⁴ Spiritus sancti mystice designantur. In igne calor est et splendor, et Spiritus sanctus ignit per amorem, illuminat per scientiae operationem.
NOVICIUS: Petitioni meae satisfactum fateor per sententias; mine precor ut si aliqua nosti exempla sub- -[f° 111]- iungas.
MONACHUS: Quod nostris temporibus in columba et igne visus sit, verissimis tibi pandam exemplis.

Notes:

³⁴⁴⁰Psal. 32, 6.
³⁴⁴¹Matth. 10, 20.
³⁴⁴²Johan. 15, 26.
³⁴⁴³Galat. 4, 6.
³⁴⁴⁴Johan. 3, 8.
³⁴⁴⁵libri : amans bonum actum, qui nihil vetat benefacere.
³⁴⁴⁶libri quia.
³⁴⁴⁷libri intelligibiles.
³⁴⁴⁸Sapient. 7, 22-23.
³⁴⁴⁹Cor. I, 12, 11.
³⁴⁵⁰ACP inter hunc Spiritum scilicet, BD inter hunc Spiritum sanctum. Homil. II, p. 62: « Ille vero, Spiritus sanctus scilicet, ipse est, de quo subditur. »
³⁴⁵¹Luc. 23, 46.
³⁴⁵²C quanta est.
³⁴⁵³Matth. 3, 16. Act. 2, 3.
³⁴⁵⁴B septem dona. De virtutibus columbae audiamus auctorem in Homil. I. p. 154: « Columba, secundum quod physiologi dicunt, felle caret; pullos alienos nutrit; rostro non laedit; vermiculis non pascitur; in cavernis petrarum nidificat; iuxta fluenta manet; grana eligit meliora; alis se defendit; gregatim volat; visum cum senuerit recuperat; pro cantu gemit. In undecim naturalibus virtutibus columbae, tota pene expressa est actio spiritualis vitae. Prima virus religiosi esse debet, ut careat felle totius amaritudinis, irae atque rancoris; deinde ut pullos alienos nutriat, per amorem et sollicitudinem fraternae compassionis; ut etiam neminem laedat rostro detractionis; ut vermiculis non pascatur carnalis delectationis; ut in cavernis petrarum nidificet, per memoriam Dominicae passionis; ut iuxta fluenta sedeat sacras lectionis; ut grana meliora eligat, per indagationem sententiae melioris; ut ails se defendat contra diabolum sanctae spei et timoris; ut congregatim volet, per sublimitatem communis conversationis; ut visum recuperare studeat, per meritum contemplationis; ut pro cantu gemat, tua ex taedio peregrinationis, tum ex desiderio futurae remunerationis. »