Thesaurus Exemplorum
Medii Aevi

In Oesbroeck⁴⁴⁷³ monasterio Dioecesis Traiectensis, monachus quidam fuit tenax iustitiae, zelum habens disciplinae. Cumque mortuo illius temporis Abbate, et⁴⁴⁷⁴ is qui hoc anno defunctus est, ei per electionem substitueretur, ille sciens eum virum saecularem atque incontinentem, ingemuit dicens: Heu modo disciplina domus huius peribit. Est enim de ordine nigro monasterium, aliquando dives satis. Et ait: Domine Jesu Christe peto ne sinas me diutius vivere, ne⁴⁴⁷⁵ videam desolationem huius monasterii. Cumque induci non posset ut eundem eligeret, sive professionem faceret, ait ad eum mente tranquilla: Deus novit, quod diligam vos; sed scio quod religio domus huius⁴⁴⁷⁶ destruetur per vos. Mane dicta missa ab eodem Abbate se -[f° 292]- inungi petivit, et vix obtinuit, contradicente Abbate, eo quod sanissimus videretur. Respondit: Hodie oportet me mori. Deinde strata matta, se in ea reposuit, et⁴⁴⁷⁷ per tabulam conventum advocari fecit. Perdictis⁴⁴⁷⁸ orationibus cum minime moreretur, surrexit, stolamque in qua missas dicere consueverat⁴⁴⁷⁹ collo imponens, coram altari more agonizantium se reposuit, hanc⁴⁴⁸⁰ orationem fundens: Domina⁴⁴⁸¹ sancta Virgo Maria, si unquam per hanc stolam missam celebravi tibi placentem, suscipe animam meam in hac hora. Exauditus est iustus et exspiravit, et secundum prophetiam eius domus illa tam in spiritualibus quam in temporalibus⁴⁴⁸² valde defecit. Haec mihi relata sunt a quodam Abbate ordinis nostri, nec non ab Everhardo monacho et sacerdote eiusdem coenobii.
NOVICIUS: Non miror si Deus quandoque iustos tollit, ne peccata dimissa repetant, vel ne mala imminentia videant, ut Josiam⁴⁴⁸³; sed hoc me terret, quod iusti aliquando subito rapiuntur, vel quod horribilius est, igne, aquis, vel praecipitio pereunt.
MONACHUS: Justi quacunque morte praeoccupati fuerint, in refrigerio erunt⁴⁴⁸⁴. Multis enim causis omissis, quae assignari possent, una est, ut virtutes eorum occultae patefiant.