(Fr.) En Pologne, un laïque illettré devint convers cistercien. Il avait du mal à apprendre ses prières, même le Pater noster. Finalement, il apprit l’Ave Maria, fasciné par sa douceur, il ruminait cette prière tout le temps. Après sa mort, un arbre poussa de sa tombe : sur chaque feuille, il y eut une inscription : Ave Maria.

De conuerso in Polonia, de cuius corde arbuscula egressa est, in singulis foliis habens 'Aue Maria' Caesarius schreibt hier wieder seine Sonntagshomilien aus; s. Band 1, 151 Nr. 211. Eine andere Fassung dieses beliebten und oft variierten Stoffes unten im Anhang Nr. 91 (III, 71 bei Meister). Vgl. ferner Miraculorum b. v. Mariae index, Anal. Boll. XXI, 241 ff. Nr. 837, dazu 459. 629. 639. 941. 988. 1068. 1078. 1084. 1429, ähnlich 478. 836. 837. 838. 1021. 1370; Anal. Boll. XLII, 41. 61; Mussafia, Marienlegenden II 10 Nr. 12; 63 Nr. 9; 64 Nr. 2; III 9 Nr. 8; Ward, Cat. of romances II 654, 21. 665,26. 697,8; Herbert, eb. III 342,17 (Vie des anciens pères). 543,19. 614,111. 679,43. 708,1; Scala cell des Johannes Gobii iunior f. 116r (Quelle: Mariale magnum); Legenda aurea (ed. Graesse) c. 51 § 2; Rosarium (1503) II f. 10r; Enxemplos Nr. 263; Gil de Zamora, Boletín de la R. Acad. de la hist. XIII, 191; Thomas Cantiprat., De apibus II 29 § 9; Magnum speculum exemplorum S. 861, Bromyard, Summa praed. s. v. Maria; Franz Bär, Die Marienlegenden der Straßburger Hs. Ms. Germ. 863 (Diss. Straßburg 1913) S. 196 und 199 Klapper, Erzählungen des Mittelalters, Nr. 105 und 168; Hagen, Gesamtabenteuer III 88; Pfeiffer, Marienlegenden Nr. 15; Mielot Nr. 7, Miracoli della Madonna ed. G. Paganino, Parma 1841, Nr. 3; De' Vooys, Middelnederlandse Legenden en exempelen, Groningen 1926, S. 90..

In Polonia laycus quidam in ordine nostro conuersus est, nullam omnino sciens orationem. Est enim consuetudo gentis illius, cum ecclesias michi quidam monachus aliud miraculum huic aias intrant, ut, corpore toto in terra prostrati, pauimento capita illiciant sicque tonsis pectoribus exeant. Cumque instruendus esset conuersus et neque psalmum 'Miserere mei, Deus' neque orationem Dominicam discere posset, proposita est ei salutatio angelica. Ad quod ita respondit: "Tam dulciter sonat, spero quod bene discam". Quid plura? Citius illa in didicit; quam sino cessatione die noctuque ruminauit. Nuper mortuus est homo et sepultus. Et ecce! arbuscula pulcherrima, ramis et foliis decenter ornata, de illius tumulo egressa est. Mirantibus cunctis, quidnam hoc esset uel quid portenderet, ad consilium plurimorun, laicorum etiam, qui tunc aderant, qui scire desiderabant, de quo loco radices eiusdem arboris exirent, reiecta terra uident omnes, quod principalis radix de corde hominis egrederetur. Nec ignorabant causam, qui uiuentis nouerant uitam; nam in singulis foliis distinctis litteris 'Aue Maria' apparuit. Pius Dominus tam dulci miraculo ostendere dignatus est, quantum ei placeret in seruis suis et ancillis memoria dilecte matris. Quid enim dixerim eandem arbusculam nisi salutationem angelicam, quid radicem cordi eius infixam nisi iugem eius memoriam? Puto quod de fructu benedicto figurate arboris, id est Filio Uirginis, hodie reficiatur et satietur in paradiso superne uoluptatis. — Ecce, fratres, quod olim per Ysaiam de Yesse mystice prophetatum est, in isto quodammodo etiam ad litteram inpletum est. Hac nobis relata sunt a domino Godefrido abbate de Bergis, qui anno praeterito in Polonia filias suas domus ordinis nostri uisitauit et, quia ibi nuper contigit, ueraciter intellexit.