Thesaurus Exemplorum
Medii Aevi
Caesarius Heisterbacensis, Libri VIII miraculorum
INCIPIT LIBER PRIMUS MIRACULORUM
De uiatore, qui tabernario ostendit, quod ob iniustas mensuras depauperatus est.
Homo quidam religiosus de ordine uiatorum199, cum in tabernam declinans uini mensuram compararet illamque in cypho suo, quem semper penes se habebat, reciperet, deprehendit sibi dolose fuisse mensuratum. Qui mox accersiens dominum taberne, dixit ad illum: "Diues es an pauper?" Cui cum ille responderet: "Non multum habundo, quia, licet in negotiatione uini multum laborem, modico tamen lucror", subiunxit homo Dei: "Nec mirum: ueni, ostendam tibi, quali herede lucra tua consumantur". Iussitque fodi sub ducibulo200, et fecit sic. Cumque altitudinem pedis unius terra fuisset reiecta, apparuit bufo maximus, qui ore hians stillas clepsere201 recipiebat. "Ecce!" inquit, "dyabolus, auctor doli, per uermem hunc immundissimum labores tuos consumit et, ne proficere possis, inpedit. Si uolueris ditari, Deum time, auaritiam fuge, mensura tibi iusta sit, et benedicet tibi Dominus". Quod et factum est.
Auaritia facit, quod homo incurrat periurium siue falsum proferat testimonium.
- 199 Umherwandernde Laienbrüder, die an die 'gyrouagi' der RegulaS. Benedicti c. 1 erinnern; vgl. Dial. mirac. VIII, 87 (mit dem gleichen Kapitelanfang). 96. X, 36 sowie Band I, 116 Nr. 132. Erzbischof Engelbert verbot auf einer Diözesansynode, sie gastlich aufzunehmen (Dial. mirac. VI, 20).
- 200 = 'duciculus', Hahn am Faß (s. Du Cange).
- 201 Du Cange gibt die mittelalterlichen Erklärungen wieder: 'clepsedra, ducillus qui obdit foramen dolii, quia per illum quis furatur liquorem, etc. Item clepsidra dicitur quoddam instrumentum quod immittitur in dolium superius per foramen causa furandi uinum'. Gegen die Verwendung von falschem Weinmaß vgl. auch Band 1, 144, Nr. 199.